Elon Musk’ın sahibi olduğu elektrikli otomobil üreticisi&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/autos-transportation/tesla-braces-its-first-trial-involving-autopilot-fatality-2023-08-28/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tesla</a>, otonom sürüş özelliği Autopilot'ın kusurlu olduğu iddiasıyla ilk kez mahkemede savunma yapmaya hazırlanıyor.Tesla, Eylül ve Ekim’de görülecek iki dava ile karşı karşıya. Davalardan ilki, 2019 yılında Model 3’ün bir palmiye ağacına çarpması ve saniyeler içinde alevler içinde kalması sonucunda sürücünün ölümüne, yolcuların ise ağır yaralanmasına neden olan bir kazayı konu alıyor. İkinci duruşma ise Tesla’nın, 2019 yılında bir Model 3 sürücüsünün ölümüyle sonuçlanan bir kazada suçlamalara karşı kendini savunmasını gerektiriyor.Davaların ikisinde de davacılar, kazalardan Tesla’nın otonom sürüş sistemini sorumlu tutuyor. İlk davada Tesla’nın Autopilot ve diğer güvenlik sistemlerinin kusurlu olduğunu bildikleri hâlde araç satışı gerçekleştirdiği iddia edilirken ikinci davada Autopilot’ın fren yapmakta ve direksiyonu kırmakta başarısız olduğu öne sürülüyor.Bu davalar, otonom sürüşü finansal geleceğinin merkezine alan Tesla’nın itibarını tehdit ettiği gibi Musk’ın itibarını da sorguluyor. Tesla sorumluluk almayı reddederek kazaların sürücü hatası kaynaklı olduğunu; Autopilot’ın insan gözetiminde güvenli olduğunu söylese de otomobil devinin teknolojisinin kusurlu olduğu iddiaları bu iki davadan çok daha derine uzanıyor.Öte yandan, otonom sürüş sadece Tesla ile gündeme gelmiyor. Günümüzde otonom otomobil geliştiren ve/veya test eden şirketler arasında Audi, BMW, Ford, Google, General Motors, Tesla, Volkswagen ve Volvo gibi isimler yer alırken Lyft, Uber, Waymo ve Cruise gibi şirketler de otonom yolculuk servisleri sunuyor.Henüz güvenli olmadığı yönünde sivil eleştirilerin ve düzenleyici kurumların hedefinde olan otonom sürüşün vaat ettikleri nedeniyle savunanı da oldukça fazla. Peki, otonom sürüş iddia edildiği üzere sürücünün ölüme sürmesine mi yol açıyor? Otonom sürüş, özünde bizlere ne vaat ediyor?&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İlk olarak: Nedir?</h2>Otonom sürüş özünde sensörler, kameralar, radar ve yapay zekayı kombine ederek bir aracın bir insan operatör olmadan seyahat edebilmesini&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.techtarget.com/searchenterpriseai/definition/driverless-car" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">vaat ediyor.</a>Otonom araç geliştiricileri, bu sistemleri geliştirmek için makine öğrenimi ve sinir ağları ile birlikte görüntü tanıma sistemlerinden elde edilen büyük miktarda veriden faydalanıyor. Bu veriler, sinir ağının trafik ışıklarını, ağaçları, kaldırımları, yayaları, sokak işaretlerini ve herhangi bir sürüş ortamının diğer parçalarını tanımlamayı öğrendiği sürücüsüz araçlardaki kameralardan alınan görüntüleri içeriyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ne vaat ediyor?</h2>Otonom araçların en büyük vaadi, karşı karşıya olduğu tüm iddialara rağmen ‘güvenlik’ olarak öne çıkıyor. Buna göre, otonom sürüşün insan kaynaklı hataları elimine edebileceği düşünülüyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ulusal Karayolu Taşımacılığı Güvenlik İdaresi (NHTSA) tarafından 2016 yılında yapılan bir <a fr-original-style="" href="https://crashstats.nhtsa.dot.gov/Api/Public/ViewPublication/812456" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">araştırma</a>; alkol ve dikkat dağınıklığı gibi insan hatalarının tüm otomobil kazalarının %94 ila %96'sını oluşturduğunu ortaya koyarken benzer çalışmalar da insan hatasından kaynaklanan araba kazalarının yüzdesinin en az %90 olduğunu gösteriyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası, otonom sürüşün araç kazalarını önemli ölçüde azalttığı durumda bunun ekonomik etkisinin oldukça büyük olabileceği değerlendiriliyor. NHTSA, araç kazalarının ekonomiye etkisinin 594 milyar dolar olduğunu belirtiyor.</li></ul>Bununla birlikte, yollarda çoğunlukla otonom araçların olmasının trafiğin sorunsuz bir şekilde akmasını sağlayarak trafik sıkışıklığını azaltabileceği ve sürücülerin araç kullanmaya ayırdıkları zamanı daha verimli bir şekilde değerlendirmesini sağlayabileceği düşünülüyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Eleştiriler neler?</h2>Otonom sürüşün en büyük dezavantajı ise teknolojinin vaat ettiği şeyin kendisi olarak karşımıza çıkıyor: Direksiyonun arkasında bir sürücü olmaması. Buna göre, teknolojinin yaygınlaşmasıyla insanların otonom sürüşe gereğinden fazla güvenmeye başlayabileceği ve &nbsp;kontrolü tamamen elden bırakabilecekleri düşünülüyor. Bu noktada, otonom sürüş aktifken bile ana kontrolün bir insanda olması gerektiğini; sürücü ile otopilotun kopilot olması gerektiğini unutmamak gerekiyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2018'de Tesla'nın Model X SUV'si, otopilot modundayken otoyol şerit bölücüsüne çarptı. Şirketten yapılan açıklamada, sürücünün görsel ve sesli uyarılara rağmen elini direksiyona koymadığı ifade edildi.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tesla’nın dahil olduğu bir diğer kaza ise sistemin yapay zekasının bir kamyonun parlak yansımasını gökyüzü sanması sonucu meydana geldi.</li></ul>Otonom araçların yollarına çıkabilecek her nesneyi tanımlamayı, ne zaman yavaşlayacaklarını, hızlanacaklarını, yön değiştireceklerini ve de karşılaştıkları durumlara göre nasıl karar vereceklerini öğrenmeleri gerekiyor; ancak ani karar verme becerisi, geliştiriciler için büyük bir problem olmaya devam ediyor. Otonom araçların çevrede nesne algıladıklarında tereddüt ettiği ve yoldan saptıkları biliniyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2018'de Uber tarafından işletilen bir otonom aracın yazılımı, yoldan geçen yayayı tespit etmesine rağmen yayayı yanlış pozitif olarak değerlendirip çarpışmanın engellenmesi için hiçbir şey yapmamı; bu kaza sonucunda Toyota'nın kamuya açık yollarda sürücüsüz araç testlerini geçici olarak durdurmak zorunda kalmıştı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıca, yazılımın söz konusu olduğu yerde her zaman arızaların ve hacklenme gibi durumların olabileceğini hatırlatmakta da fayda var.</li></ul>Bütün bunları bir kenara bıracak olduğumuzda bizi çevresel bir sorun karşılıyor: emisyon. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden (<a fr-original-style="" href="https://www.washingtonpost.com/technology/2023/01/13/self-driving-cars-greenhouse-gas-emissions/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">MIT</a>) araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışmaya göre otonom araçları çalıştırmak için gereken bilgisayarların Arjantin’in yılda ürettiğinden daha fazla sera gazı emisyonu üretebileceği tahmin ediliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırma ekibi tarafından hazırlanan, her biri 840 watt tüketen bir bilgisayarla günde bir saat sürüş yapan 1 milyar otonom otomobilin modellendiği modele göre, bu bilgisayarlara güç sağlamak için gereken enerji yılda 200 milyon tondan fazla karbondioksit salınımı anlamına geliyor. Bu da emisyonların "kontrolden çıkmasını" önlemek için donanım verimliliğinin artırılması gerektiğine işaret ediyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan, bu devasa ayak izinin, benzinli araçların karbon ayak izi ile karşılaştırıldığında hala sönük kaldığını da belirtmek gerekiyor. MIT’nin çalışması yalnızca elektrikli ve otonom araçların çevre için ‘sihirli bir değnek’ olmadığını gösteriyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Güvenli otonom sürüş mümkün mü?</h2>NHTSA, otomobil üreticilerinin 15 Ocak 2023 itibariyle toplam 419 otonom araç kazası rapor ettiğini ve bu kazalarda 18 kişinin hayatını kaybettiğini&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.slashgear.com/1202594/how-many-people-have-actually-been-killed-by-self-driving-cars" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bildiriyor.</a> Bu durum, sürüş esnasında kontrolün kimde olması gerektiği sorusunu akıllara getiyor.Hem motorlu hem de motorsuz araç sürücülerin olduğu kadar yayaların da sıklıkla kusurlu olduğu bir dünyada tabii ki de otonom araçların da hiçbir zaman kazasız olmayacağı söylenebilir; ancak her şekilde bu teknolojinin günlük yaşamın bir parçası hâline gelmesi için ilk olarak bu sistemlerin risk faktörünün en aza indirilmesi ve düzenleyici kurumlardan onay alması gerekiyor.&nbsp;Günün sonunda, çok da uzak olmayan bir gelecekte ister otonom bir taksiye atlıyor olalım, ister kişisel araçlarımızda otopilottan yararlanalım, dikiz aynasına baktığımızda gördüğümüz kişinin biz olduğunu bilerek direksiyon başına oturmakta fayda var gibi gözüküyor.

Quando

Tesla, otonom sürüş teknolojisi nedeniyle iki kişinin ölümüne yol açmakla suçlanıyor

Otonom sürüş: Kontrol kimde olmalı?

Elon Musk’ın sahibi olduğu elektrikli otomobil üreticisi <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/autos-transportation/tesla-braces-its-first-trial-involving-autopilot-fatality-2023-08-28/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tesla</a>, otonom sürüş özelliği Autopilot'ın kusurlu olduğu iddiasıyla ilk kez mahkemede savunma yapmaya hazırlanıyor.Tesla, Eylül ve Ekim’de görülecek iki dava ile karşı karşıya. Davalardan ilki, 2019 yılında Model 3’ün bir palmiye ağacına çarpması ve saniyeler içinde alevler içinde kalması sonucunda sürücünün ölümüne, yolcuların ise ağır yaralanmasına neden olan bir kazayı konu alıyor. İkinci duruşma ise Tesla’nın, 2019 yılında bir Model 3 sürücüsünün ölümüyle sonuçlanan bir kazada suçlamalara karşı kendini savunmasını gerektiriyor.Davaların ikisinde de davacılar, kazalardan Tesla’nın otonom sürüş sistemini sorumlu tutuyor. İlk davada Tesla’nın Autopilot ve diğer güvenlik sistemlerinin kusurlu olduğunu bildikleri hâlde araç satışı gerçekleştirdiği iddia edilirken ikinci davada Autopilot’ın fren yapmakta ve direksiyonu kırmakta başarısız olduğu öne sürülüyor.Bu davalar, otonom sürüşü finansal geleceğinin merkezine alan Tesla’nın itibarını tehdit ettiği gibi Musk’ın itibarını da sorguluyor. Tesla sorumluluk almayı reddederek kazaların sürücü hatası kaynaklı olduğunu; Autopilot’ın insan gözetiminde güvenli olduğunu söylese de otomobil devinin teknolojisinin kusurlu olduğu iddiaları bu iki davadan çok daha derine uzanıyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nedir?</h2>Otonom sürüş özünde sensörler, kameralar, radar ve yapay zekayı kombine ederek bir aracın bir insan operatör olmadan seyahat edebilmesini <a fr-original-style="" href="https://www.techtarget.com/searchenterpriseai/definition/driverless-car" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">vaat ediyor.</a>Otonom araç geliştiricileri, bu sistemleri geliştirmek için makine öğrenimi ve sinir ağları ile birlikte görüntü tanıma sistemlerinden elde edilen büyük miktarda veriden faydalanıyor. Bu veriler, sinir ağının trafik ışıklarını, ağaçları, kaldırımları, yayaları, sokak işaretlerini ve herhangi bir sürüş ortamının diğer parçalarını tanımlamayı öğrendiği sürücüsüz araçlardaki kameralardan alınan görüntüleri içeriyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ne vaat ediyor?</h2>Otonom araçların en büyük vaadi, karşı karşıya olduğu tüm iddialara rağmen ‘güvenlik’ olarak öne çıkıyor. Buna göre, otonom sürüşün insan kaynaklı hataları elimine edebileceği düşünülüyor.Kabaca her 10 araba kazasından 9'unun insan hatasından kaynaklandığını gösteren çalışmalar haricinde; ABD'deki yetkili kurum olan NHTSA da araç kazalarının ülkenin ekonomisine etkisinin 594 milyar dolar olduğunu ortaya koyuyor.Bununla birlikte, yollarda çoğunlukla otonom araçların olmasının trafiğin sorunsuz bir şekilde akmasını sağlayarak trafik sıkışıklığını azaltabileceği ve sürücülerin araç kullanmaya ayırdıkları zamanı daha verimli bir şekilde değerlendirmesini sağlayabileceği düşünülüyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Eleştiriler neler?</h2>Otonom sürüşün en büyük dezavantajı ise direksiyonun arkasında bir sürücü olmaması. Teknolojinin yaygınlaşmasıyla insanların otonom sürüşe gereğinden fazla güvenmeye başlayabileceği ve kontrolü tamamen elden bırakabilecekleri düşünülüyor.Bunlar haricinde bizi bir de çevresel bir sorun karşılıyor: emisyon. <a fr-original-style="" href="https://www.washingtonpost.com/technology/2023/01/13/self-driving-cars-greenhouse-gas-emissions/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">MIT</a>'den araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışmaya göre otonom araçları çalıştırmak için gereken işlemci gücünün Arjantin’in bir yılda ürettiğinden daha fazla sera gazı emisyonu üretebileceği tahmin ediliyor.Bu devasa ayak izi, benzinli araçların karbon ayak izi ile karşılaştırıldığında hâlâ sönük kalsa da, MIT’nin çalışması elektrikli ve otonom araçların çevre için ‘sihirli bir değnek’ olmadığını gösteriyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Güvenli otonom sürüş mümkün mü?</h2>NHTSA, otomobil üreticilerinin 15 Ocak 2023 itibariyle toplam 419 otonom araç kazası rapor ettiğini ve bu kazalarda 18 kişinin hayatını kaybettiğini bildiriyor. Bu durum, sürüş esnasında kontrolün kimde olması gerektiği sorusunu akıllara getiriyor.Hem motorlu hem de motorsuz araç sürücülerinin olduğu kadar yayaların da sıklıkla kusurlu olduğu bir dünyada tabii ki otonom araçların da hiçbir zaman kusursuz olamayacağı söylenebilir; ancak her şekilde bu teknolojinin günlük yaşamın bir parçası hâline gelmesi için ilk olarak bu sistemlerin risk faktörünün en aza indirilmesi ve düzenleyici kurumlardan onay alması gerekiyor.

Aposto Gündem

• Elektrikli araç üreticisi&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/autos-transportation/tesla-cut-prices-some-model-3-model-y-hk-media-2023-07-31/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tesla</a>, Uzak Doğu pazarında yerli markalarla rekabet edebilmek adına indirimlere devam ediyor. Hong Kong Economic Times’ın haberine göre şirket, Hong Kong’da 4 Ağustos’tan itibaren Model 3 ve Model Y araçlarının varyantlarında %6 ila %11,9 arasında değişen oranlarda fiyatları düşürmeye hazırlanıyor.

Pareto

• Elektrikli araç üreticisi <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/autos-transportation/tesla-cut-prices-some-model-3-model-y-hk-media-2023-07-31/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tesla</a>, Uzak Doğu pazarında yerli markalarla rekabet edebilmek adına indirimlere devam ediyor. Hong Kong Economic Times’ın haberine göre şirket, Hong Kong’da 4 Ağustos’tan itibaren Model 3 ve Model Y araçlarının varyantlarında %6 ila %11,9 arasında değişen oranlarda fiyatları düşürmeye hazırlanıyor.

Elon Musk,&nbsp;üç yıl sonra ilk kez Çin'i ziyaret etti. Tesla CEO'su, başkent Pekin'de şu ana kadar Çin'in dışişleri, ticaret ve sanayi bakanlarıyla bir araya geldi ve en büyük pil tedarikçisi CATL'nin başkanı Zeng Yuqun ile yemek yedi.Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, Salı günü Pekin'de yaptığı açıklamada&nbsp;"Çin, Çin'i daha iyi anlamak ve karşılıklı yarar sağlayan işbirliğini teşvik etmek için Musk ve iş dünyasından diğer liderleri memnuniyetle karşılıyor"&nbsp;dedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ning "Çin'de faaliyet gösteren, Çin pazarını keşfeden ve Çin'in gelişimini paylaşan yabancı yatırımcılar görmek istiyoruz"&nbsp;diye ekledi.</li></ul>Dahası: Musk'ın üst düzey Çin yetkilileriyle görüşmesi ve ayrıca Tesla'nın Şanghay fabrikasını ziyaret etmesi bekleniyor. Tesla'nın Çin'de otomatik sürüş teknolojisini tanıtmak isteyen Musk'ın, konuyla ilgili Başbakan Li Qiang ile görülme ihtimali olduğu konuşuluyor.&nbsp;Neden?&nbsp;Musk'ın üç yıl aradan sonra Çin'e yaptığı ilk ziyaret, Tesla'nın Çin yapımı elektrikli araçlardan kaynaklanan yoğun rekabet ve Şanghay fabrikasının genişleme planlarına ilişkin bazı belirsizliklerle karşı karşıya olduğu bir döneme denk geldi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tesla'nın tesisi genişletmek için herhangi bir yasal engelle karşılaşıp karşılaşmadığı hakkında resmî bir açıklama yapılmadı. &nbsp;</li></ul>Bilgi notu: Çin'deki Tesla fabrikası geçtiğimiz yıl 700.000'in üzerinde Model Y ve Model 3 araç üreterek şirketin küresel üretiminin yarısından fazlasını karşılamıştı.&nbsp;Çin'e CEO akını: Musk'ın beklenmedik gezisi, ülkenin sıfır-Covid politikasını tersine çevirip sınırlarını yeniden açmasından bu yana Çin'e büyük ABD şirketlerinin CEO'ları tarafından yapılan en son gezi oldu. Musk ile beraber JP Morgan CEO'su Jamie Dimon ve Starbucks CEO'su Laxman Narasimhan da bu hafta Çin'de olmakla beraber, Apple CEO'su Tim Cook da ülkeyi Mart ayında ziyaret etmişti. Geçtiğimiz aylarda, Samsung, Aramco, Volkswagen, Standard Chartered ve Kering'in CEO'ları da Pekin'i ziyaret etmişlerdi.&nbsp;Perspektif: Yaklaşık üç yıl süren pandemi kısıtlamalarından sonra ülkenin yeniden açılmasının ardından, ABD'nin en büyük CEO'larından bazıları dünyanın en büyük pazarlarından birinin nabzını tutmak için Çin'e ziyaretler düzenliyor.&nbsp;Geniş açı: Çin, bilgi sağlayıcı şirketlere yönelik baskıları ve oldukça katı pandemi politikalarına bağlı kısıtlamaları nedeniyle pek yatırım dostu gözükmese de, bazı şirketler ülkede büyük yatırımlar yapmaya devam ediyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mesela: Tesla, geçtiğimiz ay Şanghay'da büyük ölçekli pil üretimi için ikinci bir fabrika kurduğunu duyurmuştu. Volkswagen, Çin'de elektrikli arabalar için yeni bir geliştirme merkezine 1 milyar dolar yatırım yapacağını açıklamıştı.</li></ul>

Elon Musk, üç yıl sonra ilk kez Çin'i ziyaret etti. Pekin'de dışişleri, ticaret ve sanayi bakanlarıyla bir araya geldi.

Üç yıl sonra: Elon Musk Çin'de

Elon Musk,&nbsp;üç yıl sonra ilk kez Çin'i ziyaret etti. Tesla CEO'su, başkent Pekin'de şu ana kadar Çin'in dışişleri, ticaret ve sanayi bakanlarıyla bir araya geldi ve en büyük pil tedarikçisi CATL'nin başkanı Zeng Yuqun ile yemek yedi.Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, Salı günü Pekin'de yaptığı açıklamada&nbsp;"Çin, Çin'i daha iyi anlamak ve karşılıklı yarar sağlayan işbirliğini teşvik etmek için Musk ve iş dünyasından diğer liderleri memnuniyetle karşılıyor"&nbsp;dedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ning "Çin'de faaliyet gösteren, Çin pazarını keşfeden ve Çin'in gelişimini paylaşan yabancı yatırımcılar görmek istiyoruz"&nbsp;diye ekledi.</li></ul>Dahası: Musk'ın üst düzey Çin yetkilileriyle görüşmesi ve ayrıca Tesla'nın Şanghay fabrikasını ziyaret etmesi bekleniyor. Tesla'nın Çin'de otomatik sürüş teknolojisini tanıtmak isteyen Musk'ın, konuyla ilgili Başbakan Li Qiang ile görülme ihtimali olduğu konuşuluyor.&nbsp;Neden?&nbsp;Musk'ın üç yıl aradan sonra Çin'e yaptığı ilk ziyaret, Tesla'nın Çin yapımı elektrikli araçlardan kaynaklanan yoğun rekabet ve Şanghay fabrikasının genişleme planlarına ilişkin bazı belirsizliklerle karşı karşıya olduğu bir döneme denk geldi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tesla'nın tesisi genişletmek için herhangi bir yasal engelle karşılaşıp karşılaşmadığı hakkında resmî bir açıklama yapılmadı. &nbsp;</li></ul>Bilgi notu: Çin'deki Tesla fabrikası geçtiğimiz yıl 700.000'in üzerinde Model Y ve Model 3 araç üreterek şirketin küresel üretiminin yarısından fazlasını karşılamıştı.&nbsp;Çin'e CEO akını: Musk'ın beklenmedik gezisi, ülkenin sıfır-Covid politikasını tersine çevirip sınırlarını yeniden açmasından bu yana Çin'e büyük ABD şirketlerinin CEO'ları tarafından yapılan en son gezi oldu. Musk ile beraber JP Morgan CEO'su Jamie Dimon ve Starbucks CEO'su Laxman Narasimhan da bu hafta Çin'de olmakla beraber, Apple CEO'su Tim Cook da ülkeyi Mart ayında ziyaret etmişti. Geçtiğimiz aylarda, Samsung, Aramco, Volkswagen, Standard Chartered ve Kering'in CEO'ları da Pekin'i ziyaret etmişlerdi.&nbsp;Perspektif: Yaklaşık üç yıl süren pandemi kısıtlamalarından sonra ülkenin yeniden açılmasının ardından, ABD'nin en büyük CEO'larından bazıları dünyanın en büyük pazarlarından birinin nabzını tutmak için Çin'e ziyaretler düzenliyor.&nbsp;Geniş açı: Çin, bilgi sağlayıcı şirketlere yönelik baskıları ve oldukça katı pandemi politikalarına bağlı kısıtlamaları nedeniyle pek yatırım dostu gözükmese de, bazı şirketler ülkede büyük yatırımlar yapmaya devam ediyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mesela: Tesla, geçtiğimiz ay Şanghay'da büyük ölçekli pil üretimi için ikinci bir fabrika kurduğunu duyurmuştu. Volkswagen, Çin'de elektrikli arabalar için yeni bir geliştirme merkezine 1 milyar dolar yatırım yapacağını açıklamıştı. </li></ul>

Aposto Günsonu

Elon Musk, üç yıl sonra ilk kez Çin'i ziyaret etti. Pekin'de dışişleri, ticaret ve sanayi bakanlarıyla bir araya geldi. 

Üç yıl sonra: Elon Musk Çin'de 

Tesla CEO'su Elon Musk Salı günü yapılan <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/autos-transportation/tesla-succession-planning-demand-focus-ahead-shareholder-meeting-2023-05-16/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yıllık hissedarlar toplantısında,</a> küresel ekonominin durumu nedeniyle şirketin önümüzdeki 12 ay boyunca zorlanacağı konusunda uyarıda bulundu. Bu durum karşısında şirketin daha önce başvurmadığı bir şey olan, elektrikli araçların reklamının yapılmaya başlanacağı belirtildi.Bir adım geriden: Tesla, yılın başından itibaren elektrikli araç fiyatlarını düşürerek satışı artırma politikası izliyordu. Bu bağlamda ABD’de 6 kere fiyat azaltımına gidilmişti. İlk çeyrekte marj hedefini kaçırmıştı. Mayıs başında ise Model Y ve Model 3 araçlarında, belli ülkelerde fiyat artırımına&nbsp;gitmişti.Bununla birlikte: Geliştirilmekte olan iki yeni kitlesel pazar modeline değinildi, batarya yapımında kullanılan kobalt madenlerinde çocuk işçi çalıştırılmadığından emin olmak için denetim gerçekleştirileceği belirtildi.Bir adım sonra: Uzun süredir ertelenen Cybertruck pikap teslimatlarının bu yıl başlayacağı, talebe bağlı olarak yılda çeyrek milyon Cybertruck üretilmesi planlandığı açıklandı. Yeni nesil Roadster elektrikli spor aracının da üretimine önümüzdeki yıl başlanmasının planlandığı duyuruldu.Dahası: Musk, CEO'luktan istifa edebileceği söylentilerinin yanlış olduğunu belirterek Twitter’ı almasından bu yana Tesla’ya odaklanamadığını kabul etti. Twitter’ın “hayatta kalması” için odağını sosyal medya platformuna çevirdiğini belirten CEO, Twitter’ın yeni bir CEO'su olmasıyla odağını ürün ve teknolojiye çevireceğini açıkladı.Öte yandan:&nbsp;Tesla Şanghay’daki fabrikasını genişletmek için ve ilk kez (pouch) kese tipi batarya üretimine başlamak için izin başvurusunda <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/autos-transportation/tesla-applies-expand-shanghai-plant-add-pouch-battery-cell-output-2023-05-16/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bulundu.</a> Potansiyel genişleme ile, şu anda 1,25 milyon olan güç aktarma birimi üretme kapasitesini 1,75 milyona çıkaracağı tahmin ediliyor.Bilgi notu: Tesla’nın dünya çapındaki en büyük tesisi olan Şanghay fabrikası, 2022 yılında satılan Model 3 ve Model Y araçlarının yarısından fazlasının üretimini gerçekleştirmişti.Bir adım önce: Tesla, geçtiğimiz ay Megapack olarak bilinen ve yenilenebilir kaynaklardan elde edilen enerjiyi depolamak için kullanılabilecek enerji depolama üniteleri üretmek için yeni bir Şanghay fabrikası açacağını belirtmişti.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">BYD</h2>Çin'in en büyük elektrikli araç üreticisi BYD, otonom sürüş konusunda rakiplerinin gerisinde kalmasından dolayı yeni bir&nbsp;“akıllı sürüş araştırma bölümü” kurdu ve büyük bir işe alım sürecine girdi. 4 ila 5 bin arasında yazılım mühendisinin işe alındığını belirten Kıdemli Başkan Yardımcısı Stella Li, iki ila üç yıl içinde çeşitli inovasyonlarla öne çıkacaklarını&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/autos-transportation/chinas-byd-beefs-up-autonomous-driving-credentials-with-new-unit-hiring-spree-2023-05-17/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söyledi</a>.Detaylar:&nbsp;BYD’nin araçlarının çoğu, Bosch tarafından geliştirilen Gelişmiş Sürücü Destek Sistemleri (ADAS) ile üretiliyor. Tesla, Xpeng, Nio ve Li Auto gibi rakiplerinin daha gelişmiş, sürücülerin otoyollarda kontrolü araca bırakmasına izin veren özellikleri geliştirmesine karşılık BYD bu yıl, Nvidia ve Horizon Robotics gibi otonom sürüş çipi teknolojisi üreten firmalarla işbirliği yaptı.Bilgi notu: BYD’nin yılın ilk çeyreğinde Çin'de yaklaşık 510 bin elektrikli ve plug-in hibrid otomobil satması, bu tür araçların satışlarının yaklaşık %40'ını ve Tesla’nın satışlarının yaklaşık dört katını oluşturdu.

Tesla'nın hissedar toplantısında, şirketin durumu ve geleceği konuşuldu. BYD, otonom sürüş teknolojileri konusunda harekete geçti.

Elektrikli araçlarda öne çıkanlar

Tesla, yıl başından bu yana en çok satan araçlarının fiyatlarını düşürdükten sonra Pazartesi günü web sitesinde Kanada, Çin, Japonya ve ABD'de fiyatları 290 dolara kadar yükseltti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Pazartesi günü itibariyle Tesla, ABD'de baz model Model Y ve Model 3'ün başlangıç fiyatını 250 dolar artırdı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kanada'da, Model 3 ve Model Y'nin performans versiyonları için fiyatları 222 dolar artırdı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Japonya'da giriş seviyesi Model 3'ün fiyatları 269 dolar arttı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çin'de ise, varyantların fiyatı 289 dolar artırıldı.</li></ul>Karşılaştırma:&nbsp;Fiyat güncellemesi, Tesla'nın en çok satan iki modelinde aynı anda birden fazla pazarda yaptığı ilk zam olurken, ürün yelpazesindeki fiyatlar bir dizi indirimden sonra Ocak ayına kıyasla hâlâ çok düşük durumda.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Giriş seviyesi, arkadan itişli Model 3, ABD'de hala yılbaşına göre yaklaşık %14 daha ucuz. Model Y'nin uzun menzilli versiyonu ise yaklaşık %24 daha ucuz.</li></ul>Ne dediler?&nbsp;Şirket CEO'su Elon Musk, şirketin marjlardan önce satış büyümesine öncelik vereceğini, daha büyük bir araç filosu için sürücüsüz yazılımın yaygınlaştırılmasından sonra kâr elde etmeye yöneleceğini söyledi.Ocak ayından bu yana Tesla, geleneksel otomobil endüstrisi modelinin sabit fiyatlarından ziyade havayollarına veya araç paylaşımına daha yakın olan gerçek zamanlı bir fiyatlandırma modeline geçti.Musk, şirketin satış hacmi için marjdan fedakarlık etmeye hazır olduğunu; ancak teslimatları üretimle eşleştirmek için fiyatları mümkün olduğunca yükseltmek istediğini söyledi.Ek olarak:&nbsp;Türkiye'de resmi olarak faaliyete geçen Tesla, ikinci mağazasını Anadolu Yakası'nda Akasya AVM'de devreye aldı ve yıl sonuna kadar ziyarete açık tutacak.Bir adım sonrası:&nbsp;Tesla, Nisan ayında internet sitesi üzerinden siparişe açtığı Model Y’nin teslimatlarına 6 Mayıs 2023 itibarıyla başlayacak.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şirket Model Y’yi satışa çıkardığı bir aylık süre içerisinde 10 bin adetlik talebe ulaşarak 2023 sonuna kadar teslim etmeyi planladığı tüm Model Y’lerin ön siparişini aldı. Tesla, gösterilen bu büyük talep karşısında şarj istasyonları yatırımlarını da hızlandırdı.</li></ul>

Buna rağmen fiyatlar, ABD'de yılın başındaki seviyelerinden düşük seyrediyor

Tesla yine fiyat artırdı

• <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/autos-transportation/tesla-hikes-us-prices-second-time-two-weeks-2023-05-02/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tesla, </a>Kanada, Çin, Japonya ve ABD'de fiyat artırımına gittiğini duyurdu. Pazartesi ABD'deki Model Y ve Model 3'e uygulanan 250 dolar fiyat artışını Kanada'da 222 dolarlık, Japonya'da 269 dolarlık ve Çin'de 289 dolarlık artışlar izledi.

Tesla'nın açıklanan bilançosu öncesinde, ABD'de Model 3 ve Model Y elektrikli araçlarının bazılarının fiyatları daha da düşürüldü. Model Y "Uzun Menzilli" ve "Performans" modellerinin fiyatları 3'er bin dolar azaltıldı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Model Y "Uzun Menzilli" 49 bin 990 dolardan satışa sunulurken,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">&nbsp;"Performans" 53 bin 990 dolar seviyesinden satışa sunuldu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Model 3 araçlarda ise fiyat 41 bin 990 dolardan 39 bin 990 dolara düşürüldü.</li></ul>🔍 Arka plan:&nbsp;Bununla birlikte şirket, ABD'de yılın başından bu yana gerçekleştirdiği altıncı indirimi duyurmuş oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">📌 Editörün önerisi:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/tesladan-abdye-besinci-indirim" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tesla'dan ABD'ye beşinci indirim</a></li></ul>🔖 Anlamı:&nbsp;Tesla, bu yıl şimdiye kadar Model 3'ün ABD fiyatlarını %11, Model Y'nin fiyatlarını ise %20 oranında düşürdü.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şirketin en büyük pazarı olan ABD elektrikli araçlara daha katı standartlar getirmeye hazırlanırken gelen bu adımların vergi kredilerini sınırlaması bekleniyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Elektrikli araç üreticisi ayrıca son zamanlarda&nbsp;Avrupa, İsrail, Singapur, Japonya, Avustralya ve Güney Kore'de de indirimlere gitti ve Ocak ayında talebi canlandırmak adına Çin'de başlattığı indirim kampanyasını genişletti.</li></ul>🔦&nbsp;Buna rağmen:&nbsp;Tesla ilk çeyrek için, teslimatlarda dördüncü çeyrekteki %17,8'lik seviyenin çok altında, %4'lük bir artış bildirdi.👥 Tepkiler:&nbsp;Agresif fiyat indirimleri, şirketin kâr marjları hakkında endişeleri artırdı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">Tesla'nın ilk çeyrek gelirinin yıllık %24,2'lik bir artışla 23,29 milyar dolara ulaşması bekleniyordu. Refinitiv verilerine göre analistlerin ortalama kâr tahmini son üç ayda yaklaşık %2,4 düşt</li></ul>

Model 3 ile ilgili hikayeler